“Navoiyuran” DKning barqaror rivojlanishga sodiqligi ekologik va ijtimoiy mas’uliyatni chuqur anglashga asoslangan. Atrof-muhitni muhofaza qilish qoidalariga rioya qilishdan tashqari, biz atrof-muhitga ta’sirni kamaytirish va xodimlarimiz va mahalliy hamjamiyatlarning hayot sifatini yaxshilash yo‘llarini faol ravishda izlayapmiz.
Atrof-muhit muammolarini hal qilish uchun javobgarlik Bosh direktorning birinchi o‘rinbosari – bosh muhandisga hisobot beradigan atrof-muhit muhofazasi xizmatiga (AMMX) yuklatilgan. AMMX o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga va korxonaning ichki normativ hujjatlariga amal qiladi.
2023-yilda “CERT International” MCHJ sertifikatlash organi atrof-muhitni boshqarish tizimining ISO 14001:2015 standarti talablariga muvofiqligini tasdiqlovchi audit o‘tkazdi.
Audit davomida korxonaning ekologik jarayonlari va amaliyotlari baholandi, takomillashtirish yo‘nalishlari belgilandi.
Ekologik talablarga rioya qilish
Kompaniya sifat, atrof-muhitni muhofaza qilish, sog‘liqni saqlash va xavfsizlikni boshqarish strategiyasining bir qismi sifatida ekologik standartlarga amal qiladi. Biz O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan belgilangan, tasdiqlangan siyosat va me’yoriy hujjatlar, atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish to‘g‘risidagi qonunlar va me’yoriy hujjatlarga muvofiq faoliyat yuritib, O‘zbekiston qonunchiligida belgilangan standartlarga rioya qilishga intilamiz.
O‘tgan yillar davomida biz ifloslantiruvchi chiqindilarni kamaytirish, suv chiqindilarini boshqarish va chiqindilarni yo‘q qilish kabi ekologik muammolarni hal qilishga e’tibor qaratdik. Biz atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan barqaror foydalanishning turli jihatlarini qamrab oluvchi 35 dan ortiq hujjatlarni ishlab chiqdik. Ushbu hujjatlar atmosfera sifatini, suv resurslarini va chiqindilarni to‘g‘ri boshqarishni yaxshilashga qaratilgan.
Davlat ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish qo‘mitasining ekspertizasi bizning loyihalarimizni standartlarga muvofiqligi, amalga oshirish samaradorligi va atrof-muhit va inson salomatligiga potentsial ta’siri nuqtai nazaridan baholaydi.
Shuningdek, biz tabiatning hozirgi holatini hisobga olgan holda va faoliyatimiz ta’sirini hisobga olgan holda rivojlanish ssenariylarini ishlab chiqishda yangi loyihalarni ishlab chiqishda atrof-muhitga ta’sirni baholash (EIA) dan faol foydalanamiz. Emissiya va chiqindilarni tartibga solish uchun biz ruxsat etilgan maksimal chiqindilar (MPE) va atmosferaga chiqindilar (MPD) bo‘yicha ichki hujjatlarni, shuningdek chiqindilarni boshqarish standartlarini (WMS) ishlab chiqamiz. Bu bizga ekologik standartlarga qat’iy rioya qilish va chiqindilarni boshqarish va yo‘q qilish jarayonlarini samarali boshqarish imkonini beradi.
Bundan tashqari, biz olingan ma’lumotlarga muvofiq atrof-muhit chiqindilari uchun muntazam ravishda kompensatsiya to‘laymiz. Bizning maqsadimiz atrof-muhitga salbiy ta’sirni kamaytirishdir. Shuning uchun biz ekologik vaziyatni yaxshilashga qaratilgan keng ko‘lamli chora-tadbirlarni o‘z ichiga olgan tabiatni muhofaza qilish rejalarini ishlab chiqamiz va taqdim etamiz.
Amaldagi ekologik standartlar va talablarga rioya qilish “Navoiyuran” DK faoliyatining ajralmas qismi hisoblanadi. Davlat organlari har yili atrof-muhitni muhofaza qilish talablariga muvofiqligini tasdiqlash uchun korxona obyektlarini tekshiradilar.
2023-yilda O‘zbekiston Respublikasi Navoiy viloyati ixtisoslashtirilgan prokuraturasi “Navoiyuran” davlat korxonasi faoliyatini O‘zbekiston Respublikasining tabiatni muhofaza qilish qonunchiligiga rioya etilishi yuzasidan tekshirdi. Navoiy viloyatida viloyat prokuraturasi tomonidan o‘tkazilgan tekshiruv natijalariga ko‘ra, hech qanday qoidabuzarlik aniqlanmadi.
Audit davomida korxonaning “Ekologik nazorat to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni talablariga rioya etishga yondashuvi tahlil qilindi. Bunda korxona tomonidan O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlarida belgilangan ekologik normalar va standartlarga rioya etilishini ta ‘minlash bo‘yicha ko‘rilayotgan chora-tadbirlar samaradorligi baholandi. Tahlil natijalari shuni ko‘rsatdiki, korxona atrof-muhitni nazorat qilish talablariga rioya qilish ustida faol ishlamoqda va atrof-muhitga salbiy ta’sirni minimallashtirish uchun zarur choralarni ko‘rmoqda.
Hisobot davrida hech qanday yirik ekologik hodisa qayd etilmagan va mahalliy aholidan “Navoiyuran”davlat korxonasi ustidan shikoyatlar kelib tushmagan.
Konlarni qazib olishga ekologik mas’uliyatli yondashuv
Korxonaning yer ostida uran qazib olish usuli atrof-muhitga salbiy ta’sirini kamaytirishga yordam beradi.
Ta’sir qilishning asosiy obyektlari yer osti, yer osti suvlari, tuproq qatlami va tuproqlardir.
Davlat ekologik ekspertizasi talablariga muvofiq aholining fikri hisobga olinadi. Xo‘jalik faoliyatini boshlashdan oldin mutaxassislar konlarni qazib olish uchun yer uchastkalarini tanlash va ajratish to‘g‘risida ijobiy ekspert xulosasini taqdim etadilar.
Uchinchi tomon kompaniyalari tomonidan ishlab chiqilgan atrof-muhitga ta’sirni baholash loyihalari hisobga olinadi.
Dalalarda ish tugagandan so‘ng, tuproq qoplamining shikastlangan joylarini tiklash uchun hududlarni zararsizlantirish va texnik qayta tiklash loyihasi ishlab chiqilmoqda. Kompaniya 2023-yilda 30 gektar yerni rekultivatsiya qilish orqali qonun- qoidalarga amal qiladi.
Ishni tugatgandan so‘ng, korxona ishlatilgan uskunalar va infratuzilmani olib chiqish rejasini, shuningdek, tuproq qoplamining shikastlangan joylarini tiklash uchun konlarni zararsizlantirish va texnik qayta tiklash loyihasini ishlab chiqadi.