“Navoiyuran” davlat korxonasi atrof-muhitni muhofaza qilish va resurslardan samarali foydalanishni ta’minlashdagi roli uchun javobgarlikni o‘z zimmasiga oladi. Biz ekologik va ijtimoiy mas’uliyat tamoyillariga rioya qilgan holda energiya sarfini optimallashtirishga intilamiz.

Barqaror rivojlanish va ishlab chiqarish samaradorligiga sodiqligimiz doirasida “Navoiyuran” DK ISO 50001 xalqaro standartiga muvofiq energiya menejmenti tizimini joriy etishga alohida e’tibor qaratmoqda. Ushbu yondashuv energiyani boshqarish siyosati, energiyani boshqarish maqsadlari, ichki audit protseduralari, nomuvofiqliklarni boshqarish va tuzatish harakatlari, strategik boshqaruv va risklarni boshqarishni ishlab chiqish va qabul qilishni o‘z ichiga oladi.

Biz doimiy ravishda takomillashtirishga intilib, energiya sarfi va energiya samaradorligini faol tahlil qilamiz. Energiyani boshqarish tizimini joriy etish energiya sarfini kamaytirish va atrof-muhitga salbiy ta’sir ko‘rsatish imkoniyatlarini aniqlashga yordam beradi.

“Navoiyuran” davlat korxonasi energiya samaradorligini oshirish va qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanishga intilmoqda. Uning elektr energiyasiga bo‘lgan umumiy ehtiyoji yiliga 646,7 gigajoulni tashkil qiladi. “Uchquduq” ishlab chiqarish maydonida 6 MVt quvvatga ega bug‘ turbinasi qurilmasi mavjud bo‘lib, u sulfat kislota ishlab chiqarish ehtiyojlarining 80 foizini ta’minlaydi.

2023-yilda kompaniya quyosh energiyasini elektr energiyasiga aylantirish uchun fotoelektr qurilmalarni 600 kVtgacha oshirdi. Ishlab chiqarilgan ortiqcha bug‘ “NKMK” AJga o‘tkaziladi. O‘sha yili korxonaga 32 003 tonna bug‘ yetkazib berildi. Ishlab chiqarish quvvatlari elektr energiyasini “NKMK” AJ tarmoqlaridan, “Nurobod” ishlab chiqarish maydoni esa “O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari”AJdan oladi.

Elektr va isitish iste’moli

2023-yilda “Navoiyuran” davlat korxonasida elektr energiyasi iste’moli o‘tgan yilga nisbatan 7,5 foizga oshdi. Elektr energiyasining asosiy qismi uran rudasini yer osti qazib olish uchun zarur bo‘lgan uskunalar va tizimlarning ishlashini ta’minlash uchun sarflanadi. Ushbu jarayon zavodning umumiy energiya iste’molining 87 foizini tashkil qiladi. Burg‘ilash hajmining 6,3 foizga oshishi elektr energiyasini iste’mol qilishning ko‘payishiga ham sezilarli ta’sir ko‘rsatdi. Bu uran qazib olishni 9,5 foizga oshirishga imkon berdi. Shunday qilib, elektr energiyasidan samarali foydalanish “Navoiyuran” davlat korxonasida uran qazib olish jarayonining barqarorligi va unumdorligini ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi.

2023-yilda tarmoqlar bo‘yicha energiya sarfi, MVt/soat

Hozirgi vaqtda kompaniya atrof-muhitga salbiy ta’sir ko‘rsatishiga qaramay, ishlab chiqarish jarayonlari va elektr va issiqlik ishlab chiqarish uchun qayta tiklanmaydigan yoqilg‘idan foydalanmoqda. Bu ham ijobiy, ham salbiy tomonlarga ega. Ijobiy jihatlarga yuqori energiya intensivligi, energiya ta’minotining ishonchliligi va ayrim hollarda iqtisodiy samaradorlik kiradi. Shu bilan birga, yoqilg‘ining yonishi natijasida issiqxona gazlari va boshqa ifloslantiruvchi moddalar chiqindilari va cheklangan resurslar tufayli atrof-muhit ifloslanishining yuqori darajasi mavjud.

O‘zining strategik rejalari doirasida kompaniya qayta tiklanuvchi energiya (QTE) manbalarini oshirishga intilmoqda. Bu esa issiqxona gazlari chiqindilarini kamaytiradi va atrof-muhitga salbiy ta’sirini cheklaydi. Qayta tiklanmaydigan energiya manbalaridan foydalanishning 2022-yilga nisbatan 17 foizga o‘sishi ularning korxonaning ishlab chiqarish bo‘linmalarida asosiy qo‘llanilishi bilan izohlanadi.

Qayta tiklanmaydigan yoqilg‘ilarni iste’mol qilish

“Navoiyuran” davlat korxonasida uran qazib olishning ko‘payishi bilan elektr energiyasi iste’molining intensivligi 2022-yilga nisbatan 24 foizga kamaydi. Bu korxonaning ekologik javobgarligi va uning barqaror rivojlanishga sodiqligi muhimligini ko‘rsatadi. Energiya intensivligining pasayishi nafaqat resurs samaradorligini oshirishga yordam beradi, balki atrof-muhitga salbiy ta’sirni ham kamaytiradi. Bunday sa’y-harakatlar nafaqat biznesni rivojlantirishga, balki jamiyatda ekologik muvozanatni yaratishga qaratilgan.

Energiya iste’moli intensivligi

Energiya sarfini kamaytirish

“Navoiyuran” davlat korxonasi o‘z faoliyatining ekologik va ijtimoiy samaradorligini oshirib, energiya sarfini kamaytirishga qaror qildi. Energiya tejaydigan texnologiyalarni joriy etish va ishlab chiqarish jarayonlarini optimallashtirish ushbu yo‘nalishdagi asosiy qadamlarga aylandi. Ushbu chora-tadbirlar nafaqat resurslarni tejash va operatsion xarajatlarni kamaytirishga yordam beradi, balki zamonaviy barqarorlik va mas’uliyatli biznes standartlariga javob beradi.

2023-yilda “Navoiyuran” davlat korxonasi o‘z tashabbusini muvaffaqiyatli davom ettirib, elektr energiyasi iste’molini 204,795 MVt/soatgacha qisqartirdi. Uskunani yangilash va energiya tejaydigan yechimlarga o‘tish, shu jumladan chastota konvertorlarini joriy etish energiyani sezilarli darajada tejashga olib keldi.

2023-yilda fotoelektr qurilmalarning quvvatini 0,6 MVt/soatgacha oshirish va 2024-yilda rejalashtirilgan 1,5 MVt/soatgacha oshirish korxonaning umumiy energiya balansidagi qayta tiklanadigan energiya ulushini oshirish yo‘lidagi muhim qadamlardir. Bu nafaqat atrof-muhitga ta’sirini kamaytirishga yordam beradi, balki ishlab chiqarish jarayonlarining ekologik tozaligini ham oshiradi.

Bundan tashqari, “Navoiyuran” DK energiya menejmenti tizimining ISO 50001 standartiga muvofiqligini baholash uchun audit o‘tkazishni rejalashtirmoqda. Ushbu harakat energiya sarfini yanada samarali boshqarish va kelajakda energiya xarajatlarini kamaytirishga qaratilgan.